Tarihi Yarımada’nın Görünmeyenlerini Görmek: Aetius Sarnıcı’na Arendtçi Bakış

Bizans döneminde, kentin tepe noktalarına yerleştirilen açık su sarnıçları tarihten bu yana değişen işlevleriyle günümüze kadar gelebilmişlerdir. Uzun bir tarihsel ve işlevsel yolculuğu hafızasında barındırmakta olan çukurlar günümüz İstanbul’unda görünür değildir. Bu hipoteze 20. yüzyıl siyaset bilimci felsefeci Hannah Arendt’in kamusal alanda görünebilirlik söylemlerinin kentsel mekânda bulduğu karşılıklara bakılarak ulaşılmıştır. çalışmanın amacı Tarihi Yarımada’da bulunan köklü tarihiyle görünebilir olması beklenen çukurbostanların görünebilirliğinin önüne geçen nedenleri araştırmaktır. Çalışma kapsamında Mese (Divanyolu) üzerinde yer alması Theodosius Surları’na yakınlığı nedeniyle Karagümrük’teki Aetius Sarnıcı (Karagümrük Çukurbostanı) şimdiki Vefa Stadyumu örnek alan seçilerek sarnıcın görünebilirliği, tarihî sosyal bağlamları tartışılarak alt üst ölçek ilişkileri üzerinden incelenmiştir. Sarnıcı’nın bugün olamayışı, stadyum kullanımının duvarlarının üzerini örtmesi 1600 yıllık değerinin göz ardı edilmesi gibi bulguların tespit edilip görünebilirliliğinin sağlanabilmesi durumunda, Yarımada gezi rotalarına yeni varış noktası eklenerek anlamlı bütün oluşturulacağına inanılmaktadır.